Urgente Ontmoetingen

Stichting Groeneveld presenteert in samenwerking met NatuurCollege URGENTE ONTMOETINGEN op kasteel Groeneveld
Vier uitnodigingen voor een dialoog met elkaar en spraakmakende denkers en doeners waarin we onze menselijke kijk op natuur verkennen. Het overkoepelend thema in 2025 is: Blinde vlekken van de natuurbescherming; over gevoelige of ongemakkelijke onderwerpen. Ook natuurbeschermers en liefhebbers hebben blinde vlekken, we behandelen er twee: ons falend geheugen als referentiekader voor natuur & het taboe op de dood in de natuur.

Kasteel Groeneveld, Baarn
€ 12,50. Donateurs Groeneveldstichting ontvangen 50% korting.

NATUUR & GEHEUGEN

donderdag 16 oktober 2025 | DE DOOD IN DE NATUUR | 14.30 uur inloop tot 18 uur

Er rust een taboe op de dood in de natuur. We willen de dood niet zien, we stoppen het weg, zorgen dat het buiten beeld verdwijnt. Verstandelijk vinden we dat de dood bij het leven hoort en onderdeel is van de natuurlijke processen. Maar we willen geen karkassen zien in de Oostvaardersplassen en ook geen dode rottende walvissen op het strand. We schermen het niet alleen af, maar in onze westerse cultuur houden we onze eigen doden zo lang mogelijk weg bij het ‘verteren’. We timmeren er een kist omheen en leggen er een stenen plaat bovenop. We sluiten onszelf buiten de kringloop van leven.

Ronde 1: luisteren naar drie sprekers
Ronde 2: verwerken van wat is gezegd in groepen
Ronde 3: verdiepende vragen aan de sprekers en hun antwoorden

SPREKERS:
Martine van Zijll Langhout
Dierenarts en publicist. In haar boek ‘Over leven in het wild’ (2022) onderstreept Martine het belang om oog in oog te staan met een predator en te voelen dat je ook ‘prooi’ en eetbaar bent.
Matthijs Schouten 
Hoogleraar ecologie, filosoof en boeddhistisch leraar. Matthijs neemt ons mee in vertellingen hoe in verschillende (historische) culturen om wordt gegaan met de dood en het weer opgenomen worden in de kringloop van de natuur.

Marian Donner
Schrijver en columnist die bekendstaat om haar scherpe, eigenzinnige blik op de moderne samenleving. Na een studie psychologie, met een focus op liefde en hartstocht, werkte ze in de politiek en het ontwikkelingswerk, maar koos uiteindelijk voor het nachtleven en het schrijverschap.

NATUUR & GEHEUGEN

donderdag 10 juli 2025

Als referentiekader voor natuur gebruiken we vaak ons eigen geheugen. Veelal idealiseren we de natuur uit de eigen jeugd. Het ‘geheugen’ reikt daarmee niet ver en het biodiversiteitsverlies ervaren en voelen we nauwelijks. Het gaat niet verder terug dan de pijn van verlies van soortenrijkdom uit de jaren ’50 – ’60 en dit schuift steeds verder op en met ons mee. We noemen het ook wel het shifting baseline syndroom.

De vragen die wij aan de drie sprekers stellen zijn:

  • Hoe belangrijk is geheugen en bestaat volgens jou het shifting baseline syndroom?
  • Hoe sterk is het geheugen in de Nederlandse samenleving op het gebied van de kwaliteit van natuur? Wat onthouden mensen? Bepaalde soorten, plekken, gebeurtenissen?
  • Wat zou het lange termijn geheugen moeten zijn en waarom?
SPREKERS:
Jori Wolf  Huisfilosoof Staatsbosbeheer, landschapshistoricus en programmamanager en adviseur Nationale Parken.
Marjan Slob Voormalig Denker der Nederlanden, filosofe en publiciste
Marc Argeloo Docent, bioloog en vogelbeschermer.

Hoe laten we ons voedsel de aarde vormgeven?

woensdag 2 oktober 2024

Niets heeft het aangezicht van de Aarde zo diepgaand beïnvloed als de landbouw. Er is verandering in onze voedselvoorziening nodig maar hoe gaat die eruitzien? Hoe gaan we de voorspelde 10 miljard mensen van eten voorzien zonder onze bodems compleet uit te putten?
SPREKERS:
Cor van der Weele  is mede initiatiefnemer van cellulaire agricultuur.
Menno Schildhuizen is auteur van boeken over de manier waarop dieren zich aanpassen aan de stad, is de evolutie in gevaar?
Lobke Meekes liet het dilemma rond voedsel ervaren met een maaltijd, die je heel anders beleeft.

Van wie denken we dat de Aarde is?

dinsdag 5 maart 2024

Menselijk eigenaarschap van de Aarde en privé eigendom van grond zijn fundamentele aannames van de modern samenleving. Maar van wie is de grond waarop wij lopen en de zee die wij bevaren? Hoe lang gaat ons huidige begrip van eigendom nog op? Is de Aarde en is de Zee niet van zichzelf? Overal klinkt de roep om meer ‘gemeenschapszin’, maar wat verbindt ons eigenlijk?
Inleiding door prof. Matthijs Schouten
Moderatie van de dialoog door Paul Roncken
SPREKERS:
Daniëlle Huls architect (KettingHuls) heeft het prijswinnend ontwerp gemaakt voor Vliervelden, Oosterwold Almere. Woningen op het erf van een actieve boerderij leidt tot nieuwe gemeenschappen, slaat een brug tussen stad en platteland en zorgt dat buitengebieden vitaler worden en blijven.
Thijs Lijster filosoof en publicist (Universiteit van Antwerpen en RUG). Geïnspireerd door een breed scala aan kritische denkers vindt hij een alternatief in de traditie van het denken over de zogenaamde commons, of meenten in zijn recente boek ‘Wat we gemeen hebben’.

Wie spreekt namens de natuur

donderdag 21 september 2023

Met een inleiding door prof. Matthijs Schouten.
Met landschapsarchitect Thijs de Zeeuw, vanuit de Ambassade van de Noordzee, een groep mensen die wil luisteren naar de politieke stemmen van de dingen, planten, dieren, microben en mensen in en rond de Noordzee.
Met filosoof Lisa Doeland, auteur van het boek ‘Apocalypsofie’, waarin ze de vraag stelt of we ons beseffen dat we in de Apocalyps leven, en dat deze realistische diagnose tot een andere manier denken en handelen aanleiding zou moeten zijn. Filosoferen is immers leren om te sterven, en in tijden van ecologische catastrofe moeten we ook met onze ‘uitsterfelijkheid’ leren omgaan.